ĐỊNH NGHĨA
Nữ quyền lựa chọn (Choice feminism) là một niềm tin cho rằng những lựa chọn được đưa ra bởi cá nhân người phụ nữ đều mang bản chất nữ quyền trong nó [1]. Đây là hướng tiếp cận của chủ nghĩa nữ quyền ở một khía cạnh cá nhân hơn, tập trung vào quyền tự do và tính tự chủ của bản thân người phụ nữ, thay vì ở quy mô một phong trào chính trị rộng lớn.
Đối với Nữ quyền lựa chọn, việc một người phụ nữ chọn làm nội trợ hay đi làm ở bên ngoài đều có tính nữ quyền ngang nhau, bởi họ tự đưa ra quyết định cá nhân của mình mà không bị phụ thuộc vào các yếu tố khác. Tương tự, một người phụ nữ chọn trang điểm, đánh son, mặc váy và đi giày cao gót cũng được coi là là nữ quyền, miễn sao quyền quyết định hoàn toàn thuộc về cô ấy.
CÓ PHẢI AI CŨNG CÓ QUYỀN ĐƯỢC LỰA CHỌN?
Tuy nhiên, những phê phán dành cho Nữ quyền lựa chọn thường nằm ở chính định nghĩa của tư tưởng này. Bởi khi nói về một lựa chọn hay quyết định, không thể không xem xét những điều kiện liên quan tới đặc quyền về kinh tế – xã hội, giai cấp, địa vị hay chủng tộc rất khác nhau giữa những người phụ nữ để lựa chọn này có thể xảy ra. Càng thuộc nhóm ít đặc quyền hơn, thì quyền được lựa chọn của phụ nữ cũng càng bị hạn chế [2].
Có thể lấy chính ví dụ về việc chọn làm nội trợ hay đi làm ở bên ngoài để phân tích. Trên thực tế, hầu hết phụ nữ thuộc tầng lớp lao động bị buộc phải làm cả hai công việc này, chứ không hề có quyền lựa chọn một trong hai. Và kể cả khi có chia sẻ việc nhà với bạn đời của mình, thì phụ nữ vẫn thường là người phải chịu trách nhiệm chính [3]. Đây không phải là một lựa chọn có tính tự chủ, mà là một việc làm bắt buộc mà họ phải thực hiện để tồn tại và vì vậy, không hề có tính nữ quyền trong đó.
SỰ “ẢO TƯỞNG” VỀ TÍNH TỰ CHỦ CỦA LỰA CHỌN
Một vấn đề khác của Nữ quyền lựa chọn là sự đề cao quá mức tính tự chủ của việc lựa chọn mà bỏ qua hoặc giản lược đi những tầng lớp quyền lực ngầm ẩn trong văn hóa và xã hội ảnh hưởng đến sự lựa chọn ấy. Một người phụ nữ có thể nói rằng cô “chọn” trang điểm vì chính bản thân mình, nhưng trên thực tế lựa chọn ấy vẫn không thoát khỏi sự ảnh hưởng của khuôn mẫu về tính nữ được đặt ra bởi nhãn quan nam giới (male gaze) và tiêu chuẩn vẻ đẹp dĩ Âu vi trung (Eurocentric beauty standards) [4].
Ngoài ra, tư tưởng Nữ quyền lựa chọn cũng có thể bị lợi dụng bởi chính chủ nghĩa tiêu dùng để khuyến khích cho việc mua sắm và tiêu thụ “sản phẩm cho phái nữ” [5]. Liệu rằng việc đầu tư tiền bạc, thời gian và công sức cho việc làm đẹp hay, nói một cách khác, “đầu tư cho bản thân” có thực sự là một sự giải phóng mang tính nữ quyền, hay chúng ta chưa bao giờ thoát ra khỏi chiếc lồng của định kiến giới và nanh vuốt của chủ nghĩa tư bản? Đây sẽ là một câu hỏi mà Genderation rất muốn bạn cùng tham gia thảo luận.
#GenderationVietnam#TuvaCommunication#OxfaminVietnam#EuropeanUnion#GenderEquality#YouthandGender#binhdanggioi#dinhkiengioi#EUfunded
